Doe niet zo deftig

Mensen letten beter op als je schrijft in spreektaal. Heb je op school geleerd om te schrijven in schrijftaal? Lees dit artikel dan even. Want uit onderzoek blijkt dat lezers je boodschap beter onthouden als je tekst is geschreven in spreektaal.

Schrijven in spreektaal heeft felle tegenstanders. Vroeger op school is het je misschien zelfs wel verboden. Als je een voldoende wilde halen voor je opstel, moest je schrijftaal gebruiken.

De vooroordelen tegen spreektaal

De reden dat spreektaal soms ongeschikt wordt gevonden voor geschreven teksten, is de vervelende associatie die mensen erbij hebben. Ze denken aan taalfouten, niet-afgemaakte zinnen, kromme zinnen en eeeeeh’s. En inderdaad: als je letterlijk zou opschrijven wat iemand zegt, krijg je een onleesbare tekst.

Het is dus niet de bedoeling dat je alleen maar letterlijk gaat opschrijven wat je zegt, hoort of denkt. Als je in spreektaal wilt schrijven, zul je de tekst stevig moeten bewerken om hem geschikt te maken om gelezen te worden.

Schrijf alsof je tegen je moeder praat

Het grote voordeel van schrijven zoals je spreekt is dat je automatisch een natuurlijke, prettig leesbare schrijfstijl krijgt. Schrijf niet in de spreekstijl die je gebruikt als je een presentatie moet geven voor het management team. Kies liever voor een informele taal, bijvoorbeeld zoals je tegen vrienden of tegen je moeder zou praten. Je gebruikt dan automatisch geen onaantrekkelijke of onbegrijpelijke woorden en constructies meer:

• Geen jargon
• Geen abstracte woorden
• Geen lijdende vorm
• Geen tangconstructies

Want daar zou je moeder raar van opkijken. Gaat het wel goed met je?

De hersenen schrikken wakker van tekst in spreektaal

Kathy Sierra is bestseller-auteur van computerboeken en schrijft het blog Creating Passionate Users. In 2005 plaatste ze een interessant stuk: Conversational writing kicks formal writing’s ass. Ze haalt daarin een artikel aan in het Journal of Educational Psychology. In een onderzoek werd gekeken hoe goed studenten de stof konden onthouden die ze hadden bestudeerd in e-learningcursussen. De ene groep studenten kreeg formeel geschreven leerstof, de andere groep kreeg dezelfde stof in een informele schrijfstijl. De groep met de informele leerstof scoorde 20 tot 46% beter toen na de cursussen werd getest hoe goed ze de bestudeerde stof konden toepassen.

Hoe komt het nu dat spraaktaal beter werkt dan schrijftaal? Kathy Sierra geeft daarvoor een verrassend simpele verklaring. Je hersenen denken als je spreektaal leest namelijk dat er een gesprek met ze gevoerd wordt. Dat komt onder andere doordat je schrijft in de directe aanspreekvorm ‘je’, ‘jij’ of ‘u’. Daardoor schrikken je hersenen als het ware plotseling wakker. Want als iemand met je aan het praten is, moet je ook af en toe iets zinnigs terug kunnen zeggen.

Natuurlijk weten je hersenen best dat er niet echt iemand met ze aan het praten is. Ze zitten naar een website te kijken, en dat is iets heel anders dan een gesprek voeren met een ander mens van vlees en bloed. Maar op een onbewust niveau gaan mensen blijkbaar toch iets beter opletten als ze direct worden aangesproken in een tekst. Want ze willen voorkomen dat ze in het ‘gesprek’ met hun mond vol tanden komen te staan.

Zo schrijf je teksten in spreektaal voor je website

Tips om je webteksten in spreektaal te schrijven en de hersenen van bezoekers te activeren:

• Spreek de lezer direct aan. Gebruik dus “u” of “jij” in je zinnen.
• Zeg “ik” of “wij” als je het over jezelf hebt of over je bedrijf.
• Wees vriendelijk. Doe druppeltjes sociale smeerolie in je zinnen. Net als wanneer je met iemand praat. Om de haverklap zeggen we in echte gesprekken namelijk woorden als: sorry, alsjeblieft, zou je … willen doen, bedoelde je misschien…, dankjewel, enzovoort. Doe dat ook in je webteksten. Doe eens gek en praat als een echt mens.
• Hang een foto van je moeder naast je monitor. Nou ja, schrijf in elk geval alsof je tegen haar praat
• Print je tekst en lees hem hardop voor. Gewoon even doen! Zodra je ergens hapert, zet je daar een kruisje. Op dat punt loopt het niet lekker en moet je de tekst iets aanpassen.

Ben schrijft altijd in spreektaal. Als je 1 jaar Ben-abonnee bent, krijg je bijvoorbeeld deze mail:

De tone of voice van Ben is door het gebruik van spreektaal en het aanspreken van de klant met “jij” lekker los en informeel. Het lijkt net alsof Ben een echte persoon is.

Nemen klanten me wel serieus als ik zo schrijf?

Sommige organisaties schrijven in formele taal omdat ze bang zijn voor hun reputatie. We moeten wel serieus en professioneel overkomen! Ook kleine ondernemers en particulieren doen soms deftig als ze onzeker zijn en een tekst voor een groter publiek schrijven, zoals een advertentie, een folder of een webtekst.

Tegeloutlet Jan Groen gebruikt schrijftaal met deftige woorden:

De Tegeloutlet biedt naast het brede, extra voordelige assortiment tevens restantpartijen aan. Deze restantpartijen zijn afkomstig uit de showroom en worden tegen dumpprijzen aangeboden. Hiervoor geldt echter wel op = op.

Tegen zijn moeder zou Jan waarschijnlijk zeggen:

De Tegeloutlet heeft een groot en supervoordelig assortiment. En we hebben restantpartijen. Dat zijn tegels uit de showroom die voor dumpprijzen weg mogen. Op = op natuurlijk!

Zo mag Jan Groen ook best schrijven op zijn website. Klanten herkennen dan zijn stijl: zo praat Jan in het echt ook!

Een paar redenen dat je niet bezorgd hoeft te zijn voor je reputatie als je in spreektaal schrijft:

• Je maakt de beste indruk op een klant als je website begrijpelijk en makkelijk leesbaar is.
• De beste websites maken het leven van de klant makkelijker. Maak je dus geen zorgen om hoe je overkomt – dat is een teken dat je nog teveel aan jezelf denkt. Maak je liever zorgen om je klant. Help haar om supersnel en makkelijk haar taken te kunnen uitvoeren op je website.
• Iedereen waardeert een simpele website. Dus ook slimme, serieuze en professionele klanten.

Natuurlijk wil ik graag dat je mijn tips onthoudt: daarom heb ik dit artikel ook in spreektaal geschreven.

Dit artikel is eerder verschenen op www.schrijvenvoorinternet.nl.